Dòng sông ly biệt

lời bàn ldn: tôi thấy truyện này là truyện hay nhất của bà QD và đa số mọi người cũng thấy vậy. Truyện này đọc rồi, đọc lại vẫn thấy hay.


Link:

https://www.nhomcho.com/t25575-dong-song-ly-biet#351496
~

Điều gì giúp Quỳnh Dao thành công với 'Dòng sông ly biệt'?

Thiên Ái
19:05 27/10/2020 -zingnews
Quỳnh Dao cầm bút viết văn từ sớm. Vốn sống phong phú cộng với đam mê văn chương giúp bà hoàn thành "Dòng sông ly biệt" ở tuổi còn rất trẻ.
Hơn 50 năm kể từ lần đầu tiên tác phẩm Dòng sông ly biệt của Quỳnh Dao được xuất bản, bao thế hệ bạn đọc vẫn thổn thức khi nhắc về giá trị của một tiểu thuyết diễm tình mang vẻ đẹp bất chấp niên đại, bất chấp tháng năm.

Với nhiều người, Dòng sông ly biệt đã trở thành một phần của thanh xuân, hồi ức đẹp của quá khứ.

Đây là một trong những tiểu thuyết tiêu biểu nhất của Quỳnh Dao - nhà văn, nhà biên kịch nổi tiếng của Đài Loan, Trung Quốc. Tác phẩm có tên gốc là Yên vũ mông mông, tên tiếng Anh là Love in Mist được sáng tác khi nữ văn sĩ chỉ mới tròn 25 tuổi.


Dòng sông ly biệt được Huy Hoàng Books mua bản quyền và phát hành đến độc giả vào đầu tháng 10 vừa qua.

Một tác phẩm diễm tình đầy sức nặng
Được viết bằng tất cả trải nghiệm và nhiệt huyết của thanh xuân, Dòng sông ly biệt mang đậm dấu ấn của Quỳnh Dao tuổi trẻ, khác hẳn với ấn tượng lãng mạn, buồn dịu dàng của bộ phim chuyển thể Tân dòng sông ly biệt sau này.

Đó là câu chuyện tình của những người trẻ mang trái tim nồng nhiệt đến gai góc, có thừa nhiệt huyết để cuồng si, có thừa bồng bột để thù hận, có thừa cao ngạo để sai lầm, có thừa thời gian để tiếc nuối.

Câu chuyện hệt như màn mưa bụi mịt mờ, xóa nhòa mọi ranh giới khiến người đọc lạc lối giữa yêu và ghét, giữa đúng và sai, tốt xấu, nhân quả, chỉ lưu lại những mảnh ký ức đẹp buồn vụn vỡ.

Khác với bối cảnh Thượng Hải hoa lệ những năm 1930-1940 của Tân dòng sông ly biệt, nguyên tác truyện Quỳnh Dao chấp bút là thời điểm Đài Bắc những năm 1960.

Lục Y Bình là con gái của Lục Chấn Hoa - một thiếu tướng lẫy lừng không ai không biết tới. Ấy thế mà cuộc đời của cô và mẹ đẻ lại đầy những trắc trở đau thương.

Triệu Vy và Cổ Cự Cơ trong bộ phim chuyển thể Tân dòng sông ly biệt (2001). Ảnh: Sina.

An ban sach Dong song ly biet cua Quynh Dao anh 2
Triệu Vy và Cổ Cự Cơ trong bộ phim chuyển thể Tân dòng sông ly biệt (2001). Ảnh: Sina.
Suốt những năm thơ ấu, Y Bình phải sống trong khó khăn, vất vả. Chị mất, mẹ đau ốm triền miên, để có đủ tiền trang trải, cô phải cắn răng đến nhà cha ruột xin tiền. Y Bình cứ thế lớn lên trong sự vô tâm của cha, sự sỉ nhục của dì Tuyết, và mối hận mỗi một ngày lại càng lớn lên.

Nghệ thuật xây dựng diễn biến tâm lý nhân vật của Quỳnh Dao khiến người đọc không khỏi ngạc nhiên, bởi sự tinh tế từ ngòi bút của bà. Ở đó, người đọc vẫn tìm thấy một Lục Y Bình thẳng thắn bộc trực, dám yêu dám hận; một Lục Như Bình nhu mỳ, yếu đuối, giàu lòng vị tha và nhân ái.

Ở đó còn có một Hà Thư Hoàn học thức, thư sinh, yêu cuồng si nhưng lại nhập nhằng, không biết nói lời dứt khoát. Mỗi người trong số họ đều mang trong mình những bi kịch đáng thương, đầy bồng bột âu lo nhưng cũng đầy cuồng nhiệt và chân thành.

Dòng sông ly biệt đã mang đến một góc nhìn mới về tình yêu - những góc nhìn rất chân thực nhưng bị chúng ta né tránh và không dám nhìn thẳng vào bản ngã sâu kín trong tâm hồn. Hơn thế nữa, cuốn tiểu thuyết còn dạy cho chúng ta nhiều bài học ý nghĩa về tình thân, tình gia đình ruột thịt và cách để xóa bỏ lòng thù hận.

Rằng không phải lúc nào, cuộc sống giàu sang vinh giả cũng mang đến cho người ta niềm vui và hạnh phúc, như cái cách Lục Chấn Hoa lúc nằm trên giường bệnh kịp nhận ra cả đời này, ông đã dùng tiền để mua lấy những thứ không mua được bằng tiền.

Không phải lúc nào sự trả thù có thể đổi lấy cho người ta sự thanh thản và bình yên. Như cái cách Y Bình đã nhận ra rằng mối thù mà cô đang ôm trong người, thực chất chính là chiếc gai nhọn mà cô tự dùng nó để đâm lấy chính mình.

Dòng sông ly biệt là câu chuyện thấm đẫm thanh xuân, lãng mạn, huyền diệu, chân tình và được viết bằng tất cả tâm huyết của nữ sĩ Quỳnh Dao.

50 năm đọc lại, người đọc vẫn thấy được những ký ức còn nguyên vẹn, đầy ý họa tình thơ, đẹp mênh mang một nỗi buồn khó tả. Đây xứng đáng là một trong những tiểu thuyết diễm tình sống với thời gian.

An ban sach Dong song ly biet cua Quynh Dao anh 3
Nhà văn, nhà biên kịch Quỳnh Dao. Ảnh: Tuchong Creative.
Văn sĩ với bút lực dồi dào
Trong ấn bản sách Dòng sông ly biệt phát hành năm 2020 tại Việt Nam có kèm theo lời đề từ của Quỳnh Dao. Bài viết được ký vào năm 2017 khi Quỳnh Dao đã 79 tuổi.

Tại đây, bà kể lại một thời quá khứ cơ cực khi sinh ra và lớn lên giữa lúc chiến tranh loạn lạc. Ở lứa tuổi lẽ ra phải được học tập, nô đùa, bà đã chân trần chạy nạn khắp các tuyến đường sắt, chứng kiến những cảnh chen lấn xô đẩy, nhìn thấu được cả vẻ lương thiện và đen tối của con người.

Điều đó khiến bà sớm chín chắn cũng sớm nhạy cảm, kiên cường hơn mà cũng yếu đuối hơn.

An ban sach Dong song ly biet cua Quynh Dao anh 4
Sách Dòng sông ly biệt bản tiếng Việt. Ảnh: Huy Hoàng.
Khi chiến tranh kết thúc, Quỳnh Dao cùng gia đình sang Đài Loan sống cuộc đời nghèo khổ. Bà bắt đầu nuôi dưỡng tình yêu với văn chương, từ các tác phẩm Đường thi cho đến tiểu thuyết nước ngoài.

Bởi mê đọc sách, yêu văn chương, nên bà đã cầm bút từ rất sớm. Ngay từ khi 14 tuổi, Quỳnh Dao đã có những tác phẩm đầu tiên được đăng báo và tạp chí, trở thành đứa trẻ duy nhất trong nhà có "thu nhập".

Bởi vậy, khi viết Dòng sông ly biệt ở tuổi 25, vốn từ và trải nghiệm của bà đã lớn hơn những người đồng trang lứa. Đó là lý do một cô gái dù tuổi đời còn trẻ lại có thể viết được một tác phẩm diễm tình đầy sức nặng đến thế.

Quỳnh Dao viết không chỉ bằng niềm say mê mà còn bằng tâm tư, trải nghiệm, những cảm xúc chân thật nhất thoát thai từ chính những lận đận tình cảm của mình, thế nên truyện cũng đầy những dằn vặt, bi thương và chứa đựng những nỗi buồn mênh mang như sóng gợn.

Quỳnh Dao là nhà văn bút lực dồi dào hiếm gặp. Bà viết tới 65 cuốn sách, 15 kịch bản phim điện ảnh, 25 kịch bản phim truyền hình. Số tập phim truyền hình lên đến 1.000 tập, kịch bản mỗi tập khoảng 13.000 chữ.

Nhưng những tác phẩm của bà khi xuất bản tại Trung Quốc cũng như các nước châu Á khác được đăng tải tràn lan trên mạng, các bản sách tuyệt bản, hoặc bị in lậu không đăng ký giấy phép.

Trước tình hình ấy, Quỳnh Dao đã tập hợp và chỉnh lý 65 tác phẩm của mình để bạn đọc ở các quốc gia khác có cơ hội được đọc lại sách của Quỳnh Dao một cách chính thống.

Sau hơn 50 năm từ khi xuất bản lần đầu, Dòng sông ly biệt một lần nữa đến với bạn đọc Việt Nam trong ấn bản đầy đủ và hoàn chỉnh nhất từ trước đến nay.

Dòng sông ly biệt – một thoáng quá khứ lất phất rơi

Posted on October 23, 2011 by NH

Ohanamivn

Có nhiều người thắc mắc tại sao tôi lại thích truyện của văn sĩ Quỳnh Dao, một thể loại truyện bi lụy về tình yêu. Thích thì có cần giải thích lý do không? ^^ Nhưng chính xác thì tôi không thích, mà là “cảm” nội dung về thời cuộc và niềm đa cảm trong cốt truyện nhiều dư vị cổ điển đó. Tôi đồng ý truyện của Quỳnh Dao đa cảm, nhưng đa cảm lại là dấu ấn hiện thực lớn nhất mà cuộc đời mang tặng đến ngòi bút một thời vang bóng của văn đàn Đài Loan. Những bộ truyện đi vào lòng khán giả cũng chính bằng niềm đa cảm mà một thời người ta rung động trong nó. Những truyện đó không phải để đời, nó đi ngang vào thế hệ nào đó và có lẽ dứt ở những thế hệ đó, nhưng mãi là một thoáng quá khứ lất phất nếu người đọc ngã đúng điểm rơi để hiểu về một thời đại nhiều biến động trong bước giao thời của lịch sử. Truyện mang trong nó hơi thở hiện đại-thời bấy giờ với những cách tân và dấu ấn của những tâm tư ngổn ngang của thế hệ đã trãi qua.

Yên Vũ Mông Mông (hay khán giả Việt thường gọi là Dòng sông ly biệt, và sau đây tôi sẽ gọi theo tên đó) là tác phẩm tôi nhớ nhất của Quỳnh Dao, một phần vì truyện có một đoạn kết đáng nhớ nhất, một phần vì nó được dựng thành phim vài lần và đều tạo được hiệu ứng đáng kể đối với khán giả. Tôi xem hai bản dựng 86 và 2001, nhưng chưa được xem bản dựng năm 75 và bản movie năm 65. Bản 86 khá trung thành với nguyên tác, trừ đoạn kết, bản 2001 thay đổi nhiều để tấu hài và biểu diễn nhằm chiều lòng khán giả. Như tôi đã nói, tôi “cảm” cốt truyện được đặt đúng thời điểm tạo dấu ấn tư tưởng nên cũng “cảm” bộ phim phả được làn hơi đó. Khi bản 2001 thay đổi nhiều tư tưởng cũ thì tác phẩm không còn “hồn” để “cảm” nữa, riêng bản 86 làm được nên bài viết này sẽ nói nhiều hơn một chút về truyện và bản dựng 86 với sự tham gia của Tần Hán, Lưu Tuyết Hoa và đặc biệt là nữ diễn viên có vẻ đẹp nhu mì thục nữ Triệu Vĩnh Hinh, ngọc nữ của văn sĩ Quỳnh Dao.

Câu chuyện kể về nhà họ Lục với cảnh gia đình-giao thời nhiều biến động vần vũ tâm tư của nhân vật. Cảnh đa thế tứ thiếp còn sót lại từ thời phong kiến, cảnh con riêng và những khoảng cách lẫn bất đồng giữa hai thế hệ khơi mào cho mâu thuẩn nung nấu trực trào gợi nên những rạn nứt tình cảm giữa các nhân vật. Để đánh đổ và xây đắp lại thế giới quan, để thông cảm và thấu hiểu lẫn nhau mà bước đi tiếp trong cuộc đời. Tôi thường thích câu chuyện rạn nứt rồi hàn gắn hơn nguyên vẹn lành lặn, vì lành lặn thì xem mấy diễn viên quấn nhau như sam hết ôm lại hôn, hết hôn lại quờ chân chọt tay như phim dạo này xem phải khiến tôi thấy mình thật rỗi hơi, mấy vụ đó để dành thực hành riêng tư chứ xem thì chẳng xi-nhê gì, mà chỉ phí thời giờ :d.

Dòng sông ly biệt chuyên chở những con sóng mênh mang về cuộc đời, bao hàm trong đó là tình cha con, mẹ con, anh chị em và tình yêu, tình bạn. Trọng tâm câu chuyện kể về ba thanh niên Lục Y Bình, Lục Như Bình và Hà Thư Hoàn. Với diễn xuất đặc sắc của cặp đôi vàng thời đó Tần Hán-Lưu Tuyết Hoa cùng Triệu Vĩnh Hinh đã tạo nên nên “hồn” nhân vật mang nhân sinh quan sống, tâm tư, trăn trở khiến khán giả liên hệ và ghi nhớ. Lưu Tuyết Hoa vẫn mang ánh mắt cương nghị ngang ngạnh rất thật của cô vào nhân vật Lục Y Bình, Tần Hán thì vẫn hào hoa trong dáng vẻ hiền lành của mình, nhưng ấn tượng nhất đối với tôi là “hồn” nhân vật Như Bình thông qua cách đặc tả của Triệu Vĩnh Hinh, đây là lần thứ 3 tôi nhắc đến tên diễn viên trong một bài viết, một điều rất ít khi xảy ra, vì khi ngồi viết bài này thì dáng vẻ nhu mì mơ hồ của Như Bình hiện lên rất đậm, bàng bạc nhưng lại khó quên trong điệu cười cũng như cách khóc xen trong hạnh phúc cũng như niềm bất lực của cô gái-vừa tròn đôi mươi, khi cô lạc lõng-nhu mì trong một gia đình ai cũng nóng nảy và cương quyết đến ương bướng. Như Bình lạc lõng ngay từ đầu trong chiếc tổ của chính mình khi sức đề kháng của cô đối với cuộc đời yếu ớt, cô như nàng công chúa yên phận công chúa, nhưng thời cuộc biến động nên chẳng thể yên phận dài lâu.

Như Bình như dấu ấn còn sót lại của quá khứ, trầm lặng và thụ động đón chờ định mệnh, không giành giật với cuộc đời và chỉ nhận những gì mình sẽ có thể có. Như Bình thiếu đi bản lĩnh nắm lấy tham vọng, cô đẹp người đẹp nết nhưng là vẻ đẹp thụ động cần có một hoàng tử mới tạo thành câu chuyện hạnh phúc, chứ không thể tự thân tìm kiếm hạnh phúc. Và rất tiếc người cô trao trọn tình yêu là Hà Thư Hoàn lại không phải hoàng tử của cô nên cô như nàng tiên cá đứng lặng thinh chấp nhận chìm vào niềm cô độc mà sống. Hà Thư Hoàn là chàng trai đi tìm nhịp đập con tim mình chứ không phải đi tìm điểm dừng bình yên nên người anh chọn không phải là một hình bóng lặng thầm, mà là một cô gái sống động như Y Bình khiến anh được “điên” lên. Tình yêu mà Hà Thư Hoàn chọn đầy cảm tính, anh chưa từng trãi, anh như một chàng công tử bị cuốn vào hơi thở tình yêu nên đâu biết đeo đẳng theo anh là một người con gái do anh cứ lằng nhằng, để người con gái đó cứ chập chờn hy vọng-làm người đứng bên cạnh anh những lúc anh mỏi mệt tìm chỗ trốn chạy. Như Bình là người đến trước nhưng chậm chân nên lại trở nên kẻ đến sau đứng bên nhịp trái tim Thư Hoàn, để mãi mãi vấn vương.

Như Bình chưa bao giờ tranh giành tình yêu, cô yên phận và chấp nhận số phận một cách dễ dàng vì tự ti về bản thân do mọi người thân không hiểu để cổ vũ mà toàn nhiếc móc và “muốn” sống thay cô. Vòng tham vọng của người thân ám vào số phận Như Bình như tơ rối khiến cô không thể thoát khỏi hệ lụy để trôi vào sự bình lặng của cuộc đời như cô muốn, vì bản năng của cô không sống để tranh giành. Như Bình thiếu đi một luồng ánh sáng dẫn đường đi về tương lai, khi giá trị gia đình là thứ cô bám víu vào để lay lắt tồn tại sau lúc buông xuôi tương lai, tình cảm của mình thì nó cũng bung rễ khiến Như Bình đã cô độc trở nên ngập ngụa trong niềm cô độc đó. Đã sẵn tự ti nay cuộc đời bế tắc nối tiếp ngõ cụt khiến cô tự nhận đời là một chuỗi thất bại, là gánh nặng chuôi cô kẹt vào lưỡi dao kép trong tư tưởng. Như Bình bịt bùng sau khi mẹ bỏ đi theo nhân tình và khoắn hết tiền cha cô để dành, bà đi để lại mặc cảm tội lỗi nhuốm vào tư tưởng cô con gái-đã giải thoát cho bà trước cửa tử, khiến người con gái ấy bơ vơ giữa cuộc đời đã chẳng còn ham muốn sống nay cũng chẳng còn gì níu kéo, cuộc đời tăm tối và thay đổi choáng ngợp vượt quá khả năng kiểm soát nên Như Bình tự tìm lối thoát cho mình bằng cách buông thõng sự sống. Cô đã thôi chấp nhận và thôi chịu đựng nên can đảm tìm một lối thoát, dù là trốn tránh đương đầu số phận. Với tôi ít nhất Như Bình đã tự quyết định đời mình, đã biết mặc kệ những người ở lại để thôi nghĩ về họ nữa, thôi quan tâm đến họ nghĩ gì mà chỉ cần biết riêng mình thôi. Cô ra đi trong đau lòng nhưng đã dám cắt đứt sự sống đã bị buông thõng từ lâu, mà nếu cô không ra đi thì sự sống đó có lẽ đã thui chột lại càng thui chột mà thôi, chỉ là sớm hay muộn. Quyết định trốn tránh ấy không đáng ca ngợi, nhưng ít nhất cần được tôn trọng về một đời người đã biết tự mình nắm lấy số phận, dù là trốn tránh số phận ấy. Bởi Như Bình như mưa lất phất lại cuộc đời thôi, nhẹ nhàng, hắt hiu chẳng thể thay đổi được ai nhưng để lại một góc quá khứ lất phất rơi, u sầu rớt lại rồi nhẹ nhàng tan đi…

Để đối lập với Như Bình là Y Bình, ương bướng, bản lĩnh, ân đền oán trả, dám yêu dám hận, quậy phá lung tung. Y Bình trong truyện và bản dựng 86 mạnh mẽ nhưng không được hình tượng hóa như bản dựng 2001. Tính cách mạnh mẽ ương bướng nên đôi khi ngông cuồng dại dột của Y Bình là tâm câu chuyện cuốn mọi người vào vòng xoáy của mâu thuẩn. Từ mâu thuẩn của cô với cha cùng mẹ kế kéo theo vòng luẩn quẩn về tình yêu giữa cô, Như Bình, Thư Hoàn-chuyện tình cảm nhiều hệ lụy do ý nghĩ cướp đoạt để trả thù cho sự hờ hững hoặc ác ý của gia đình mẹ con dì ghẻ. Dường như để bù đắp cho cá tính người mẹ nhiều chịu đựng, Y Bình nóng nảy và cương quyết đi hết mục đích của bản thân. Cô sống để tranh đoạt, rửa nhục và xỉa xói lại cuộc đời như nó đã xỉa xói cô. Vì thế dòng xoáy luẩn quẩn do tham vọng của cô. Mọi người bị cuốn xoáy vào số phận do chính mình đè nén được Y Bình khơi lên. Cô gái mạnh mẽ ấy xuất phát từ khao khát được công nhận từ người cha, và đã đạt được tham vọng từ người cha nên thỏa nguyện, cô đòi công bằng cho bản thân nên cuối cùng thỏa nguyện được niềm công bằng ấy. Nhưng cô nhúng chân vào tình yêu vị mục đích để cuối cùng chẳng thể thoát được tình yêu nên chịu nhiều hệ lụy bởi chính hành động của mình. Điều gì cũng có giá của nó và việc trả thù của cô dẫn đến những hệ quả mà cô không mong muốn. Khi cô chỉ muốn “phá” những người đã đạp lên cô nhưng không nghĩ đến cảnh “nát” của gia đình, mà những người cô muốn phá lại chính là một phần gia đình của cô.

Gia đình là một chuỗi liên kết nhiều hệ lụy, rạn nứt nhưng vẫn là gia đình để nương nấu mỗi khi cô độc. Gia đình là chỗ để yêu thương, để che chở nhưng cũng để ghen ghét, để tỵ nạnh, để trả đũa nhau rõ nhất. Gia đình không phải là thiên đường, nhưng là một mái ấm khiến ta hạnh phúc khi sở hữu, vun vén để rồi hàn gắn những vết rạn do người thân cũng như chính mình gây nên để hạnh phúc-khi đi tìm hạnh phúc mà mình khao khát nắm lấy. Nơi gia đình có nhiều nuối tiếc, nhiều ngổn ngang khiến ta không hài lòng, bứt rứt, khó chịu nhưng thiếu gia đình thì lại quạnh hiu và côi cút đến đáng sợ. Y Bình đi tìm gia đình trong vô thức như thế để biết và hiểu giá trị của người thân là một hành trình có hậu của kiếp người, đời người vốn dĩ mất đi để tìm lại. Y Bình ngay từ đầu phim trắng tay để rồi cuối cùng tìm được hơi ấm, trong khi đó Như Bình có hầu hết nhưng cuối cùng đành buông lơi tất cả do không biết đi tìm. Tôi không thích Y Bình, vài cảnh rất không thích vẻ nông nổi ương bướng của cô, nhưng tôi quý tính cách bộc trực đó và quý câu chuyện tìm lại gia đình để cô học cách thứ tha và thấu hiểu người khác cũng như bản thân mình. Y Bình là một cô gái bình thường với hỉ nộ ái ố, có cả tham vọng và thù hằn nên cô như xương rồng vẫn sống được dẫu trên đất cằn, biết hút lấy nguồn sinh khí để tồn tại. Câu chuyện giữa Lục Y Bình và Lục Chấn Hoa mang lại một tình cha con cảm động, nhiều tiếc nuối nhưng cũng nhiều hạnh phúc khi họ tìm được mình thông qua đối phương.

Hà Thư Hoàn cũng là một chàng trai bình thường, không được hình tượng hóa mà lằng nhằng-hoàn toàn thiếu dứt khoát. Một chàng trai gần như hoàn hảo nhưng lại có yếu điểm chết người là yêu-không kiểm soát được nên đôi phần nhu nhược. Dòng sông ly biệt là truyện/phim bi nhưng đến mấy cảnh hai anh chị yêu nhau cãi nhau đến nỗi quằn quại rồi quay quắt là tôi vừa cười phì vừa chửi sến, vì thiệt là sến không đỡ được. Ai chẳng biết thất tình giận dỗi rất bứt rứt khó chịu nhưng mà cãi nhau xong đau lòng nhớ nhau đến ăn không được, uống không trôi rồi bẩn thần bần thần lang thang màu mè hết biết. Câu chuyện tình yêu giữa Hà Thư Hoàn và Lục Y Bình một thời làm điên đảo khán giả nên tất nhiên cũng nhiều thú vị mang tính melo cách biệt suy nghĩ trăm sông ngàn núi để tìm về với nhau (nhưng thật ra nó còn ít sến hơn phim Hàn và Trung dạo gần đây khi cả hai thì nhất kiến chung tình, khắc cốt ghi tâm gì đó nhưng hết cha rồi mẹ chia cắt nhặng xị là khóc lóc như mưa, đau khổ như cuồng phong bão táp rồi rũ rượi như chết đến nơi), vì vậy chắc sẽ hấp dẫn những ai thích câu chuyện tình “thâm thâm (sâu thẳm)” này, còn tôi xin kiếu vụ diễm tình nên lơ qua^^.

Điều tôi muốn nói nhiều nhất về chuyện tình này là đoạn kết và hệ lụy liên quan đến Như Bình. Truyện là một cái kết chia ly, Hà Thư Hoàn không thể quên đi Như Bình sau sự ra đi đó nên qua New Yord sống, bỏ lại chuyện tình dang dở tạo nên một đoạn kết vừa vặn và thoáng buồn nhưng buông lơi đi vẻ trĩu nặng ám ảnh từ một vết thương lòng nhiều day dứt. Bản dựng năm 86 để Thư Hoàn và Y Bình suýt xa nhau, nhưng Y Bình được xử lý yếu đuối hơn truyện khi Quỳnh Dao cho thị suýt “điên” khiến Thư Hoàn đành phải tự vực bản thân để chấp nhận thực tế cho câu chuyện có hậu đôi phần sau khi Như Bình đã ra đi. Và vì thế trong phim Thư Hoàn đành có lỗi với Như Bình khi quyết định bắt cá một tay chứ không tay trắng qua New Yord, tôi xem đoạn kết đó là một đoạn kết có hậu khi Thư Hoàn cuối cùng cũng chấp nhận làm người xấu một lần, thay vì lưỡng lự đôi dòng như lúc Như Bình vẫn còn. Nhưng tôi “cảm” đoạn kết trong truyện hơn, dở dang hơn, buồn hơn nhưng đẹp hơn. Hà Thư Hoàn được kết thúc chẳng lý tưởng như chính ban đầu đã chẳng dứt khoát. Đoạn kết ngổn ngang và dở dang như những cơn mưa lất phất rơi ngang cuộc đời khiến người ta day dứt nhớ thương và để người ta chịu trách nhiệm tâm lý đến cuối cuộc đời do ngay từ đầu đã chẳng chịu dứt khoát-mà cứ lằng nhằng để rồi mọi thứ vỡ tan ngập đầy nuối tiếc. Như thế sự ra đi của Như Bình trở nên lất phất mãi còn lất phất tạo nên không khí mưa khói mờ nhân ảnh. Và người ta biết dừng lại trong nét dở dang ấy để bắt đầu lại một cuộc sống mới từ điểm khởi đầu mới, sau một nhịp thời gian trôi.

Như Bình nằm đó, đẹp mơ màng lặng im mênh mang khiến người ta hờn trách cô, khiến người ta biết mình đã từng bỏ quên một hình bóng lặng thầm chẳng vọng cầu một điều gì không thuộc về cô. Như Bình không được lý tưởng nên phảng phất lại chút buồn còn vương lại của quá vãng khi tư tưởng chưa kịp bắt nhịp đổi thay, khiến mưa tan thành những làn khói lất phất rơi, như quá khứ rơi lại trong một cốt truyện nhiều biến động dở dang nơi khoảnh khắc giao thời…

Dòng sông ly biệt là một tác phẩm viết về những con người không hoàn hảo và một câu chuyện không hoàn hảo, truyện/phim viết ra không để khán giả thích, mà lúc viết truyện Quỳnh Dao đã trãi lòng mình với những bế tắc của nhân vật cũng như nhân sinh quan sống của bà trong lúc đó, rất nhiều bế tắc, rất nhiều yếu đuối nên câu chuyện rất đa cảm và không trọn vẹn nhưng cũng vì vậy thấm vào lòng khán giả có được cảm nhận về thời kỳ đó, khi chủ nghĩa tự do chưa rộng rãi như bây giờ mà mới bắt đầu nhen nhóm để lớn dậy. Dòng sông ly biệt không phải là một tác phẩm xem để mơ tưởng mà là một tác phẩm để cảm nhận, còn thích hay ghét là quyền của khán giả vì giá trị của truyện đã qua thời đại nó được suy tôn và người ta dần đào thãi hệ tư tưởng có thể chỉ còn sót lại trong lịch sử xã hội qua những tác phẩm văn học, mà đặc biệt là khi phụ nữ đã vươn lên, bắt đầu làm chủ cuộc sống của chính mình. Nếu ai muốn tìm một bộ phim xem để thích, để đánh giá nhân vật đã tự chủ cuộc đời mình như thế nào thì có lẽ Tân dòng sông ly biệt 2001 sẽ phù hợp hơn, khi Quỳnh Dao lý tưởng hóa khiến nhân vật mạnh mẽ-độc lập-hài hước hơn theo nhân sinh quan sau 15 năm của bà với cách tân thời đại. Tôi thích nhân vật Đỗ Phi và Như Bình với diễn xuất của cặp đôi-diễn viên yêu thích Tô Hữu Bằng-Lâm Tâm Như trong bản mới, nhưng hoàn toàn không “cảm” câu chuyện đơn thuần mang tính giải trí và biểu diễn như Tân dòng sông ly biệt, vì khi đó ngòi bút của Quỳnh Dao đã “lụt” tính đa cảm đắt giá mà cuộc đời-nhiều biến động từng trao tặng cho một văn sĩ như bà, khi bà đã yên bề viết chỉ để đáp ứng thị hiếu khán giả.

Miêu Dương

'Yên Vũ Mông Mông': Nguyên tác đầy tăm tối và tan nát cõi lòng của 'Tân Dòng Sông Ly Biệt'

Sách28/08/2018
Dù đã 17 năm trôi qua kể từ lần đầu tiên lên sóng, Tân Dòng Sông Ly Biệt vẫn được khán giả yêu mến và nhắc đến thường xuyên như một thiên tình sử tuyệt đẹp nảy mầm giữa thời Dân Quốc loạn lạc nhiễu nhương.

Cho đến nay, nhiều người vẫn nhớ tới Lục Y Bình cá tính dám yêu dám hận, Hà Thư Hoàn rất mực si tình, Lục Như Bình thùy mị và biết hy sinh, Đỗ Phi vui tươi hóm hỉnh. Câu chuyện tuổi trẻ của họ trở nên kinh điển đến nỗi không một tác phẩm cùng thời nào có thể so bì.

Bộ sậu huyền thoại của Tân Dòng Sông Ly Biệt.

Tuy nhiên trái với cái kết có hậu trên phim, thực tế tiểu thuyết gốc lại là một trong những "đứa con" mang số phận bi thảm nhất của nữ sĩ Quỳnh Dao. Riêng cái tên Yên Vũ Mông Mông (Tạm dịch: Mưa khói mịt mùng) đã đủ nói lên điều đó.

Trước khi làm bản phim 2001, Quỳnh Dao đã nhiều lần đưa tác phẩm này lên màn ảnh và tất nhiên, lần nào cũng bám sát cốt truyện cũ. Có lẽ không mấy người ngờ được, kỳ thực tất cả các nhân vật trong truyện đều gánh trên mình những nỗi đau khôn cùng và toàn bộ Yên Vũ Mông Mông là một hồi bi kịch.

Dòng Sông Ly Biệt bản 1986 được cho là bám rất sát với tiểu thuyết gốc, bao gồm cả những bi kịch của các nhân vật.

Khác với bối cảnh Thượng Hải hoa lệ những năm 30 - 40 của Tân Dòng Sông Ly Biệt, truyện được đặt ở thời điểm "hiện tại" (thời điểm mà Quỳnh Dao bắt đầu chấp bút) - Đài Bắc thập niên 60.

Lục Y Bình vẫn là đứa con gái ngang ngạnh của Lục Chấn Hoa, nhưng ý định trở thành ca sĩ trong vũ trường của nàng đã tắt ngấm ngay từ chương đầu tiên, từ cái lúc nàng gặp Hà Thư Hoàn ở nhà cha mình và nuôi ý định sẽ cướp ý trung nhân từ tay em gái.

Sau vài bận qua lại, mục đích của nàng cũng thành công. Hà Thư Hoàn và Lục Y Bình tay nắm tay bên nhau như bao đôi tình nhân khác, và như chiều hướng câu chuyện buộc phải thế. Vậy Lục Như Bình thì sao?

Nên nhớ rằng, trong Yên Vũ Mông Mông không hề có sự xuất hiện của Đỗ Phi - chàng ký giả đáng yêu từng được Tô Hữu Bằng hóa thân vô cùng thành công. Đỗ Phi được Quỳnh Dao "đẻ" thêm sau này, âu là để gánh lấy khoảng trống vắng trong Lục Như Bình của Lâm Tâm Như mà thôi. Còn Lục Như Bình của nguyên tác chẳng hề có cái diễm phúc ấy. Nàng dịu dàng, nhân hậu, mong manh như sương khói, nhưng cuộc đời đối xử với nàng thật tàn nhẫn.

Đỗ Phi vốn không hề xuất hiện trong truyện.

Để nói về Như Bình thì quá nhiều điều cần xót thương. Ngắn gọn thì, sau khi hôn sự với Thư Hoàn không thành, nàng dần suy sụp. Mất người yêu, đúng lúc này mẹ lại phản bội cha, cuỗm hết tài sản trong nhà đi. Mà nguyên nhân dẫn tới kết cục này lại do chính nàng đã quá nhẹ dạ, cởi trói để mẹ làm chuyện bất nhân.

Cha nàng là Lục Chấn Hoa cũng vì vậy mà đổ bệnh nằm liệt giường. Giằng xé trong những đau đớn, Như Bình lựa chọn con đường đáng sợ nhất: tự kết liễu chính mình. Một phát đạn găm bên thái dương với dòng máu đỏ tươi, không những ám ảnh Lục Y Bình đến suốt cuộc đời sau này mà còn khiến độc giả phải rơi lệ thổn thức.

Có một Như Bình đã tuyệt vọng như thế.

Lại nhắc vị tướng lừng lẫy một thời Lục Chấn Hoa, ông cũng bi đát chẳng kém đứa con gái nhu mì của mình. Nằm liệt giường rồi, ông mới biết thế nào là chân tình ở đời. Bà vợ thứ chín mà ông từng rất mực thương yêu bỗng phản bội, tráo trở, cầm hết tiền bạc trong nhà cao chạy xa bay với tình nhân. Ngược lại, bà vợ thứ tám vốn luôn sống trong cảnh bần hàn mới là người dang rộng vòng tay cưu mang, chăm sóc trượng phu đương khi hoạn nạn.

Suốt khoảng thời gian Lục Chấn Hoa nằm trên giường bệnh, chỉ có mẹ con Y Bình bên cạnh, khiến ông vừa cảm động vừa ân hận khôn nguôi. Đáng tiếc rằng, tận đến khi nhắm mắt xuôi tay, ông cũng không nói được những lời muốn nói với người vợ tào khang và đứa con gái yêu dấu.

Đến đây, một nhân vật tưởng chừng ít đáng thương hơn, hóa ra lại tội nghiệp đến cùng cực, chính là mẹ của Lục Y Bình. Vì nàng quá cố chấp, cuối cùng người thiệt thòi lại là mẹ nàng. Thời điểm Lục Chấn Hoa còn khỏe, ông từng ngỏ ý muốn mời mẹ con Y Bình về sống chung. Tuy nhiên nàng đã bác bỏ ngay, và cho rằng cha đã đuổi mẹ đi thì không còn tư cách gọi bà trở về. Nhưng than ôi, đến khi câu chuyện dần tới hồi kết, nàng mới đau đớn xiết bao vì biết được rằng, kỳ thực mẹ nàng luôn muốn trở về bên Lục Chấn Hoa, kỳ thực bà luôn yêu ông cho dù có bị phụ bạc.

Cao Hâm và Lý Ngọc xuất sắc hóa thân thành Lục Nhĩ Hào và Phương Du. Tuy nhiên vốn dĩ ban đầu tình duyên giữa họ không hề tồn tại.

Cặp đôi rất được yêu thích trên phim là Lục Nhĩ Hào và Phương Du, trong tiểu thuyết lại chưa từng gặp gỡ. Chàng công tử Lục Nhĩ Hào thì bơ vơ nhìn gia đình tan nát, bên cạnh còn đứa em gái Mộng Bình cần phải chăm nom. Nàng nữ sinh Phương Du ngay từ đầu truyện đã ôm nỗi thất tình, cuối cùng quyết định xuống tóc, quy y cửa phật. Đây hẳn cũng là hai nhân vật đem lại nhiều nuối tiếc cho độc giả, nên năm 2001, Quỳnh Dao bèn se duyên cho họ, để họ tìm thấy hạnh phúc của mình.

Ấy vậy nhưng, thà đừng gặp gỡ như Nhĩ Hào - Phương Du, còn hơn gặp gỡ rồi lại dằn vặt nhau như Thư Hoàn - Y Bình. Sau cái chết của Như Bình, hai người chia tay dù vẫn còn yêu. Hà Thư Hoàn của nguyên tác thì không có được một nửa sự mãnh liệt như Hà Thư Hoàn mà Cổ Cự Cơ sắm vai. Vì vậy lòng ghê sợ Y Bình trong chàng đã chiến thắng tình yêu. Chàng quyết định làm thủ tục xuất ngoại, rời bỏ Đài Bắc, rời bỏ Y Bình, tạm biệt hết những trăn trở khổ đau.

Dẫu là một nhân vật bị xem là "nửa nạc nửa mỡ", song kết thúc Yên Vũ Mông Mông, Quỳnh Dao vẫn rất ưu ái để chàng "chiếm sóng". Và may mắn thay, hình ảnh cuối cùng ấy lại thành kinh điển và vô cùng khó quên.

Ngoài trời mưa đang rơi, gió rất lạnh. Băng người qua sân nhỏ, mưa phủ vây quanh. Mở rộng cổng, gió lạnh cắt da, tôi co ro trong chiếc áo ngủ không đủ ấm, đứng yên nhìn ra ngoài.

Dưới ngọn đèn đường, cũng như ngày nào, Thư Hoàn như tượng đá đứng đấy, chàng không có áo mưa, một chiếc áo blouson khoác trên vai, một tay thọc sâu trong túi. Dưới ánh đèn, hình như những giọt mưa đang lấp lánh trên đầu chàng. Tôi không biết nên khóc hay nên cười.

Khoảng cách giữa tôi và chàng chỉ hơn năm bước. Sương khuya và mưa tạo nên một màn khói cách ngăn tôi và Thư Hoàn. Tôi bước tới đứng cạnh Hoàn. Một giọt mưa lăn nhẹ từ trán chàng rơi xuống ngưng lại trên cằm... Và bàn tay chàng... Bàn tay chàng đưa ra vòng ngang người tôi, tôi không còn giữ vững mình được nữa, tôi ngã vào lòng chàng. Đôi mắt chàng ngập đầy đau khổ và xót xa...

Tuy là chia ly, nhưng ẩn hiện đâu đó, nữ sĩ Quỳnh Dao vẫn như muốn gợi mở về một tương lai tốt đẹp hơn cho cặp đôi này. Điều đó thể hiện ở bức thư Hà Thư Hoàn gửi về cho Y Bình.

”...đến New York đã hơn tháng, sống ở thành phố to nhất thế giới, nhìn nhà cửa cao ngất, xe cộ dập dìu như mắc cửi nhưng lòng anh vẫn cô đơn. Y Bình! chúng ta là những con người khốn nạn nhất trên đời phải không em? Nhiều lúc anh nghĩ là định mệnh an bài như vậy. Lời nói của em cũng đúng phần nào. Thời gian biết đâu lại chữa lành vết thương? Mong rằng, vài năm sau, khi ta quên được hết phiền muộn, biết đâu... trời lại giúp ta hạnh phúc...”

Nếu coi Tân Dòng Sông Ly Biệt là giấc mộng đẹp, thì Yên Vũ Mông Mông chính là một hồi mộng vỡ tan. Mặc cho bao u ám và bi lụy, song không thể phủ nhận rằng dư âm của nó từng có thời khiến nhiều người ám ảnh.

Phải chăng khi viết nên tác phẩm này, Quỳnh Dao đã đem hết những buồn bã vấn vương của chính mình - thời điểm mà cuộc đời bà đang quá nhiều gút mắc - gửi gắm vào câu chữ? Dù sao cũng thật biết ơn, vì ở năm 2001 bà đã suy nghĩ lại, đã đem đến một Tân Dòng Sông Ly Biệt tươi sáng và giàu niềm tin hơn.