Nobel Kinh tế được trao cho 'nghiên cứu về ngân hàng và khủng hoảng kinh tế

10/10/2022 - tuoitre

Nobel kinh tế 2022 trao chiều nay: Quá nhiều ứng viên sáng giáGiải Nobel y sinh học năm 2022: Giải mã ADN cổ để biết chúng ta là aiTTO - Ngày 10-10, giải Nobel Kinh tế 2022 đã được trao cho ba nhà kinh tế Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond và Philip H. Dybvig với "nghiên cứu về ngân hàng và khủng hoảng kinh tế".

Những người đoạt Nobel Kinh tế 2022 (từ trái qua): Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond và Philip H. Dybvig - Ảnh: Nobelprize.org

Theo Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, những người đoạt giải Nobel Kinh tế năm nay, Ben Bernanke, Douglas Diamond và Philip Dybvig, đã nâng cao sự hiểu biết về vai trò của các ngân hàng trong nền kinh tế, đặc biệt là trong các cuộc khủng hoảng tài chính, cũng như cách điều tiết thị trường tài chính.

Cụ thể, ông Douglas Diamond và Philip Dybvig đã phát triển các mô hình lý thuyết giải thích tại sao các ngân hàng tồn tại, vai trò của ngân hàng trong xã hội khiến chúng dễ bị tổn thương bởi những tin đồn về nguy cơ sụp đổ, cũng như cách xã hội có thể hạn chế điểm yếu này.

Trong khi đó, ông Ben Bernanke đã phân tích về cuộc Đại suy thoái những năm 1930, cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại. Ông phát hiện hoạt động của các ngân hàng là nhân tố quyết định khiến cuộc khủng hoảng trở nên nghiêm trọng và kéo dài như thế nào.

"Công việc của ông Ben Bernanke, Douglas Diamond và Philip Dybvig có ý nghĩa quan trọng đối với nghiên cứu tiếp theo nhằm nâng cao hiểu biết của chúng ta về ngân hàng, quy định ngân hàng, khủng hoảng ngân hàng và cách quản lý khủng hoảng tài chính", Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho biết trong thông báo trên trang Nobelprize.org.

Có tên gọi đầy đủ là Giải thưởng của Ngân hàng Sveriges Riksbank dành cho khoa học kinh tế để tưởng nhớ Alfred Nobel, giải Nobel Kinh tế không nằm trong hệ thống năm giải Nobel được lập theo di nguyện của nhà khoa học người Thụy Điển này vào năm 1895. Đây là giải thưởng do Ngân hàng Trung ương Thụy Điển sáng lập và tài trợ, bắt đầu từ năm 1968 để kỷ niệm 300 năm thành lập ngân hàng này và cũng để tưởng nhớ Alfred Nobel.

Từ năm 1969 tới năm 2021, đã có 53 giải Nobel Kinh tế được trao. Người trẻ tuổi nhất từng đoạt giải thưởng danh giá này là bà Esther Duflo (khi đó 46 tuổi), trong khi người cao tuổi nhất từng được vinh danh là nhà kinh tế học Leonid Hurwicz (ở tuổi 90).

Năm ngoái, giải Nobel Kinh tế đã được trao cho ba nhà kinh tế học người Mỹ là David Card, Joshua D. Angrist và Guido W. Imbens, với những công trình nghiên cứu đã giúp giải mã những câu hỏi quan trọng về nền kinh tế lao động và quan hệ nhân quả trong lĩnh vực này.

Ba giáo sư Mỹ đoạt giải Nobel Kinh tế 2022

Vĩnh An
11 tháng 10, 2022 - Sài Gòn nhỏ 

Chân dung ba giáo sư người đoạt giải Nobel Kinh tế năm 2022: Ben S. Bernanke L, Douglas W. Diamond C và Philip H. Dybvig trên màn hình trong buổi công bố giải thưởng ở Stockholm, Thụy Điển, ngày 10 Tháng Mười năm 2022. (ảnh: Ren Pengfei / Xinhua qua Getty Images)
Ba nhà kinh tế Mỹ được trao giải thưởng Nobel Kinh tế năm 2022 vì những nghiên cứu về ngân hàng và khủng hoảng tài chính.

Ngày 10 Tháng Mười, Viện Hàn Lâm Khoa Học Hoàng Gia Thụy Điển công bố giải Nobel Kinh tế 2022 thuộc về ba giáo sư: Ben S. Bernanke thuộc Viện Brookings, Washington DC, Douglas W. Diamond thuộc Đại Học Chicago, và Philip H. Dybvig thuộc Đại Học Washington. Theo Nobelprice.org.

Ba giáo sư, nhà kinh tế học đoạt giải vì công trình nghiên cứu về các ngân hàng và khủng hoảng tài chính, giúp nâng cao nhận thức về vai trò của các ngân hàng trong nền kinh tế, đặc biệt là trong các cuộc khủng hoảng tài chính. Các phân tích của họ rất thực tế trong việc việc điều tiết thị trường tài chính và đối phó với các cuộc khủng hoảng tài chính.

Giáo sư Ben S. Bernanke sinh tại Augusta, Georgia, tốt nghiệp tiến sĩ năm 1979 tại Học viện Công nghệ Massachusetts, Đại học Cambridge, và từng đảm nhiệm cương vị Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ liên bang (FED) giai đoạn 2006-2014. Nhà kinh tế học Douglas W. Diamond hiện là Giáo sư chuyên ngành tài chính của Đại học Chicago. Nhà kinh tế học Philip H. Dybvig hiện là Giáo sư chuyên ngành Ngân hàng và Tài chính thuộc Đại Học Washington ở St. Louis, tốt nghiệp tiến sĩ tại Đại học Yale năm 1979.

Giáo sư Douglas Diamond của Đại học Chicago gặp gỡ sinh viên, giảng viên và báo chí tại trường đại học ngay sau khi biết ông đã giành được Giải thưởng Sveriges Riksbank về Khoa học Kinh tế để tưởng nhớ Alfred Nobel 2022 vào ngày 10 Tháng Mười năm 2022 tại Chicago, Illinois. (ảnh: Scott Olson / Getty Images)
Trong nghiên cứu, Giáo sư Bernanke phân tích về cuộc Đại suy thoái thập niên 30 của thế kỷ trước, được đánh giá là cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại. Theo ông, hoạt động của các ngân hàng là yếu tố quyết định khiến cuộc khủng hoảng trở nên sâu sắc và kéo dài. Nghiên cứu của hai giáo sư Diamond và Dybvig chỉ ra cách các ngân hàng đưa ra giải pháp tối ưu cho vấn đề này.

Cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Ben Bernanke phát biểu trong cuộc họp báo tại Viện Brookings sau khi có thông báo rằng ông và hai nhà kinh tế khác đã được trao Giải Nobel Khoa học Kinh tế vào ngày 10 Tháng Mười năm 2022 tại Washington, DC. (ảnh: Chip Somodevilla / Getty Images).
Giải Nobel Kinh tế, tên chính thức là Giải thưởng của Ngân hàng Thụy Điển cho khoa học kinh tế để tưởng nhớ Nobel (tiếng Thụy Điển: Sveriges riksbanks pris i ekonomisk vetenskap till Alfred Nobels minne) dành cho những nhân vật có đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực kinh tế học. Giải này được thừa nhận rộng rãi là giải thưởng danh giá nhất trong ngành khoa học này, nhưng không phải là một trong năm giải Nobel đặt ra theo nguyện vọng của Alfred Nobel năm 1895.

Giải Nobel Kinh Tế do Ngân hàng Thụy Điển đặt ra và tài trợ bắt đầu từ năm 1968 để kỷ niệm 300 năm thành lập ngân hàng và cũng để tưởng niệm Nobel. Từ năm 1969 tới năm 2021, đã có 53 giải Nobel Kinh tế được trao. Người trẻ tuổi nhất từng đoạt giải thưởng danh giá này là bà Esther Duflo (khi đó 46 tuổi), trong khi người cao tuổi nhất từng được vinh danh là nhà kinh tế học Leonid Hurwicz (ở tuổi 90).

Mùa giải Nobel 2022 diễn ra từ ngày 3 đến 10 Tháng Mười. Giải Nobel Y sinh – vinh danh nhà khoa học người Thụy Điển Svente Paabo vì những phát hiện mang tính đột phá về sự tiến hóa của con người. Giải Nobel Vật lý thuộc về ba nhà khoa học Alain Aspect (người Pháp), John F. Clauser (người Mỹ) và Anton Zeilinger (người Áo), vì những thí nghiệm với các photon ở trạng thái rối lượng tử, không thỏa bất đẳng thức Bell và khoa học thông tin lượng tử tiên phong. Bà Carolyn R. Bertozzi (người Mỹ), ông Morten Meldal (người Đan Mạch) và ông K. Barry Sharpless (người Mỹ) đoạt Giải Nobel Hoá học với những nghiên cứu về phát triển hóa học Click và hóa học sinh trực giao. Giải Nobel Văn học vinh danh nữ văn sĩ Annie Ernaux “vì lòng dũng cảm và sự nhạy bén mà nữ nhà văn này đã sử dụng để khám phá gốc rễ, sự bất hòa và những hạn chế của ký ức cá nhân”.

Hôm 7 Tháng Mười, Ủy ban Nobel Na Uy trao giải Nobel Hoà bình cho nhà hoạt động vì nhân quyền Ales Bialiatski đến từ Belarus, tổ chức nhân quyền Nga Memorial và tổ chức nhân quyền Trung tâm vì Tự do Dân sự của Ukraine.