Những cái chết thảm trên đường đi tìm ‘giấc mơ Mỹ’

Bảo An
7 tháng 4, 2023
Saigon Nhỏ trên

Nơi trú ẩn dành cho người nhập cư. Hình chụp hôm 06 Tháng Giêng năm 2023 tại El Paso, Texas. Phía Mỹ đã bắt giữ khoảng 2.5 triệu người di cư vào năm 2022, con số cao nhất được ghi nhận. (ảnh: John Moore/Getty Images)
“Muốn có tương lai tốt đẹp, chúng tôi cần mạo hiểm mạng sống để sang tới Mỹ” – Không ít người bỏ mạng thê thảm trên đường đi tìm “giấc mơ Mỹ”, như họ nghĩ.

Giấc mơ của Francisco Rojche chết theo anh, trên đường rời Guatemala tới Mỹ tìm cuộc sống tốt đẹp hơn. Rojche là một trong số gần 39 người bị cháy thành than trong trận hỏa hoạn ở trại nhập cư Mexico hồi Tháng Ba vừa qua. Theo AFP.

Đó là ngày 27 Tháng Ba, khi đám cháy bùng lên tại trại nhập cư ở Ciudad Juarez, tiểu bang Chihuahua, Mexico, gần biên giới Mỹ, cũng là ngày dập tắt giấc mơ Mỹ của gần 40 người. Francisco, 21 tuổi, rời Siete Vueltas một tuần trước cùng người anh họ là Miguel, 37 tuổi.

Cả hai anh em cùng chết trong vụ hỏa hoạn. Manuel Rojche, cha của Francisco cho biết con trai mình, giống như nhiều thanh niên Guatemala, quyết rời quê hương để tìm đường sống ở Mỹ, vì họ không có việc làm. “Con tôi nghĩ rằng để có tương lai tốt đẹp hơn, chúng cần mạo hiểm mạng sống miễn sao sang được Mỹ,” Rojche – công nhân xây dựng, 47 tuổi, có năm người con, nói.

Rojche nói, cậu con trai xấu số Francisco của ông luôn mơ có tiền mua đất xây nhà, nhưng khổ nỗi, ở Guatemala có đến 59% người dân sống trong nghèo khó, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc, thì tiền đâu mua đất xây nhà!

Một kẻ băng qua Rio Grande trở lại Mexico sau khi đưa những người xin tị nạn đến bờ sông Texas. Hình chụp từ máy bay trực thăng của Bộ An toàn Công cộng Texas gần Biên giới Hoa Kỳ-Mexico vào ngày 23 Tháng Ba năm 2021 ở McAllen, Texas. Một lượng lớn người nhập cư, bao gồm cả trẻ vị thành niên không có người đi kèm vào Hoa Kỳ đã khiến các trung tâm giam giữ ở Nam Texas quá tải. (ảnh: John Moore/Getty Images)
Ngày biết tin Francisco và Miguel Guatemala thiệt mạng, ông Rojche và gia đình lập bàn phúng nhỏ xíu, đặt di ảnh hai anh em lên đó, cùng hoa và nến, trong ngôi nhà đơn sơ xây bằng gạch xi măng. Người cha đau buồn nói khi ngồi trong một góc nhà, khóc không thành tiếng, còn Emanuel Tzina, 35 tuổi, anh em họ của cả Francisco và Miguel, hết sức giận dữ, vì cái chết của người thân và những hàng chục đồng bào khác của anh, trong trại nhập cư của chính quyền Mexico.

18 trong số 40 nạn nhân thiệt mạng trong đám cháy là người Guatemala, cho thấy dòng người rời khỏi quốc gia Trung Mỹ này hướng đến Mỹ qua ngả Mexico. Năm người bị bắt sau vụ hỏa hoạn, bao gồm một người di cư bị cáo buộc phóng hỏa, ba quan chức nhập cư và một bảo vệ. Giới chức Mexico cáo buộc trưởng trại không sơ tán người bị giam, trong đó có Orlando Jose Maldonado, 26 tuổi.

Orlando là chàng trai người Venezuela, sống sót qua cuộc hành trình đầy nguy hiểm vượt rừng rậm Darien giữa Panama và Colombia sau khi rời quê hương hồi Tháng Mười năm 2022, nhưng lại không vượt qua ải tử thần của cái ngày 27 Tháng Ba định mệnh. Lần cuối gia đình nhận được tin từ anh là một ngày trước vụ hỏa hoạn. “Từ lúc ra đi, ngày nào con tôi cũng gọi về,” bà Aide Perez, 62 tuổi, mẹ của Orlando, nói, tay nắm chặt hai tấm hình của con trai. “Nó muốn con nó, đứa cháu của tôi mới lên bảy, có một tương lai tốt đẹp hơn.”

Chồng của bà, ông Orlando Genaro Maldonado, 65 tuổi, cho rằng những nạn nhân thiệt mạng trong vụ cháy trên thực tế chẳng khác nào “bị sát hại”. “Họ rời quê hương để đi tìm việc làm, mong muốn một tương lai sáng lạn hơn thôi mà, sao lại khốn khổ đến thế cơ chứ!”, ông nói.

Hỏa hoạn xảy ra đêm 27 Tháng Ba, tại một trung tâm giữ người nhập cư ở miền Bắc Mexico, gần biên giới Mỹ, khiến ít nhất 39 nạn nhân thiệt mạng. Vài giờ sau khi ngọn lửa bùng phát, lực lượng chức năng Mexico đưa được một số thi thể ra bên ngoài cơ sở của Viện Di cư Quốc gia (INM) ở thành phố Ciudad Juarez, tiểu bang Rio Grande. Xe cứu thương, lính cứu hỏa và xe vận chuyển từ nhà xác tập trung rất đông tại hiện trường.

Vụ hỏa hoạn xảy ra trong bối cảnh cả Mỹ và Mexico đều đang đau đầu đối phó với tình trạng quá tải tại cửa khẩu biên giới. Ngoài 39 người chết, vụ hỏa hoạn còn khiến 29 người bị thương. Những nạn nhân bị thương được chuyển tới bốn bệnh viện trong khu vực. Trong một thông báo, INM cho biết có 68 người đàn ông trưởng thành từ Trung và Nam Mỹ đang ở tại trung tâm này. Truyền thông địa phương đưa tin văn phòng tổng chưởng lý Mexico mở một cuộc điều tra về nguyên nhân dẫn tới thảm kịch đau thương này.

Ciudad Juarez là điểm dừng chân chính của những người di cư muốn vào Mỹ. Những cơ sở lưu trú cho người vô gia cư ở đây thường xuyên chật kín người sống vất vưởng và chờ cơ hội để vượt biên hoặc chờ phê duyệt nếu đã yêu cầu tị nạn ở Mỹ.

Trước đó, vào đầu Tháng Ba, giới chức Mexico phát hiện 343 người, trong đó 103 trẻ em không có người lớn đi kèm, trong thùng xe tải bị bỏ lại ven đường cao tốc. Phía Mexico cho biết chiếc xe tải được phát hiện tối 5 Tháng Ba, tại tiểu bang Veracruz, sát Vịnh Mexico. Chiếc xe nằm cạnh tuyến cao tốc thường được những kẻ buôn người dùng để đưa dân di cư từ Đông Nam Mexico sang biên giới Mỹ.

Nhân viên công lực đang điều tra chiếc xe tải kéo thùng container tối nay 27 Tháng Sáu gần thành phố San Antonio, Texas. Theo tường trình, có 46 người, được tin là công nhân di cư từ Mexico, được tìm thấy đã chết trong thùng chiếc xe tải; khoảng 16 người khác được đưa tới bệnh viện do sốc nhiệt và kiệt sức. (ảnh Jordan Vonderhaar/Getty Images)

343 người di cư trong thùng xe tải đều khỏe mạnh, nhưng lái xe thì bỏ trốn. Thùng xe có quạt và lỗ thông gió trên nóc, cho thấy thủ đoạn ngày càng tinh vi của những kẻ buôn người. Nhóm người di cư trong thùng xe chủ yếu đến từ Guatemala, Honduras, El Salvador và Ecuador. Trong xe còn có 103 trẻ em không có người lớn đi cùng, đa số đến từ Guatemala. Người di cư tới Mỹ thường trả tiền cho những tay buôn người để đưa con cái qua sau. Những em bé này được đưa vào khu trại do chính quyền tiểu bang Veracruz giám hộ, trong khi người lớn sẽ bị điều tra để xác định tình trạng pháp lý của họ tại Mexico.

Xe tải là một trong những cách thức nguy hiểm nhất thường được những kẻ buôn người sử dụng để đưa người di cư không giấy tờ qua Mexico tới Mỹ. Nhưng không phải chuyến đi nào cũng may mắn. Hồi Tháng Sáu, 2022, hơn 50 người thiệt mạng sau khi bị bỏ rơi trong xe tải giữa thời tiết nóng nực ở Antonio, tiểu bang Texas, Mỹ.

Tháng Mười Hai, 2021, 56 người di cư từ Trung Mỹ tới Mỹ thiệt mạng và hàng chục người bị thương khi xe tải bị lật ở miền Nam Mexico. Hoạt động buôn người qua biên giới Mỹ – Mexico năm 2022 tăng lên mức kỷ lục mới, khi Lực lượng Biên phòng Mỹ ghi nhận hơn 2.3 triệu lần chạm mặt người vượt biên trái phép trong khu vực.

Làn sóng người vượt biên từ Mexico vào Mỹ vẫn chưa chấm dứt, và những cái chết vẫn rình rập chờ đón những con người ôm nặng “giấc mơ Mỹ” quá hư vô, bất chấp mọi nguy hiểm.