Kremlin phản ứng mạnh sau khi Ba Lan đặt lại tên cũ cho Kaliningrad

10.05.2023 - BBC

Kaliningrad NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Chụp lại hình ảnh,
Kaliningrad có quân cảng của Hạm đội Baltic, Liên bang Nga

Một quyết định của ủy ban phụ trách bản đồ của Ba Lan đặt lại tên cho mảnh đất và cảng của Nga ở bờ Đông biển Baltic gây phản ứng dữ dội từ Điện Kremlin.

Hôm thứ Ba tuần này, Ủy ban Chuẩn hóa và Địa danh của CH Ba Lan thông báo họ sẽ yêu cầu mọi cơ quan nhà nước và công chúng Ba Lan dùng tên Królewiec cho Kalilingrad.

Đây là lãnh thổ nhỏ Liên Xô làm chủ sau Thế Chiến II nay có biên giới của Nga với Ba Lan và Lithuania.

Nằm ở vị trí đối diện, chỉ cách cảng Gdansk của Ba Lan 124km, tỉnh Kaliningrad có quân cảng duy nhất của Nga không bị đóng băng vào mùa đông và là một trong hai căn cứ của Hạm đội Baltic.

Nga đặt tên lửa Iskander ở Kaliningrad chĩa vào châu Âu.

Phát ngôn viên của Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov đã lên án hành động đổi tên này, gọi Ba Lan "là nước hay trượt vào vũng lầy của chủ nghĩa bài Nga và lòng hận thù".

Các tên gọi khác nhau

Kaliningrad từng là đô thị có nền văn hóa gắn liền với Tây Âu, vì thuộc xứ Đông Phổ, phần nằm xa nhất về phía Đông tại châu Âu của Đế chế Đức.

Do người Đức lập ra và kiểm soát từ thế kỷ 13, đô thị có tên là "thành phố vua" để kỷ niệm vua Ottokar II của Bohemia. Trong tiếng Ba Lan, đó là Królewiec và trong tiếng Đức là Königsberg.

Cũng là nơi Friedrich Wilhelm I của Phổ lên ngôi, tự xưng vương nên thành phố có truyền thống quân sự, văn hóa gắn liền với văn minh Đức, là nơi sinh của triết gia Emmanuel Kant.

Cho đến trước Thế Chiến II, Konisgberg là thủ phủ của tỉnh Đông Phổ, thuộc Đế chế III.

Sau Thế Chiến, Liên Xô xóa sổ các lãnh thổ của người Đức trên toàn Đông Âu, trúc xuất chừng 7 triệu người nói tiếng Đức ra khỏi Đông Phổ, Ba Lan, và các nước bị Moscow đặt vào khối xã hội chủ nghĩa.

Liên Xô xóa cái tên Königsberg, đặt tên là thành phố Kalinin (Kaliningrad) và nỗ lực tẩy hết các dấu tích của người Đức nhưng không thành.

Chụp lại hình ảnh,
Là chiến lợi phẩm của Liên Xô sau 1945, nay Kaliningrad nằm kẹt giữa hai nước Ba Lan và Lithuania thuộc EU và Nato

Milkhail Ivanovitch Kalinin là nhà cách mạng Nga gốc nông dân nghèo khó, một trong các lãnh đạo công nhân tại St Petersburg thời Cách mạng tháng 10 năm 1917.

Ông luôn ủng hộ Stalin nên thoát chết, không bị thanh trừng sau khi Lenin qua đời.

Từng làm chủ tịch Xô-Viết toàn Nga và sau là ủy viên Bộ Chính trị Đảng CS Liên Xô, Kalinin cùng ký mật lệnh hạ sát 25 nghìn sĩ quan, tăng lữ, trí thức Ba Lan.

Danh sách này, với nhiều người Ba Lan thì là "bọn đồ tể", gồm sáu ủy viên Bộ Chính trị ĐCS LX: Stalin, Vyacheslav Molotov, Lazar Kaganovich, Kliment Voroshilov, Anastas Mikoyan và Mikhail Kalinin.

Văn bản họ ký vào ngày 05/03/1940 đã dẫn tới vụ thảm sát Katyn ở gần Smolensk, giết chết cùng lúc 25 nghìn 700 người Ba Lan bị Liên Xô bắt.