Văn hóa đọc đặc trưng tại các quốc gia

Chủ Nhật 21/04/2024 02:26 (GMT+7) - baophapluat.vn

Hội chợ sách sách lớn nhất thế giới Frankfurt năm 2022. (Ảnh: DW)

(PLVN) - Đã gần 5.000 năm kể từ khi cuốn sách đầu tiên ra đời, cũng là ngần ấy thời gian hình thành nên văn hoá đọc - cầu nối đến kho tàng tri thức quý báu của nhân loại. Tại mỗi quốc gia, văn hoá đọc có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống xã hội, luôn được quan tâm đặc biệt và thúc đẩy trong dân chúng.
Những quốc gia “nghiện” đọc sách

468 cuốn sách là con số kỷ lục thế giới cho số lượng sách được đọc nhiều nhất trong một năm của một người, giữ kỷ lục trên là nữ tác giả Tina Konstant đến từ

Scotland. Vậy trung bình mỗi người thường đọc bao nhiêu cuốn sách trong một năm? Để trả lời cho câu hỏi này, đáp án sẽ còn tuỳ thuộc vào sở thích cá nhân, thói quen đọc sách theo quốc gia, tỷ lệ biết đọc, biết viết và cả sự khác biệt về văn hóa.

Theo thống kê, trung bình một người Việt Nam chỉ đọc 4 cuốn sách/năm, trong đó có đến 2,8 cuốn là sách giáo khoa, như vậy, trung bình một năm người dân Việt Nam đọc khoảng 1,2 cuốn/người/năm. So sánh với Singapore, trung bình người dân nước này đọc 14 cuốn sách mỗi năm, như vậy, có thể thấy việc đọc sách của người Việt Nam thấp hơn Singarpore và các quốc gia khác khá nhiều.

Tại khu vực Đông Nam Á, các quốc gia trong danh sách đọc sách nhiều nhất có thể kể đến là Singapore, Malaysia và Thái Lan. Ở Thái Lan, 81,8% dân số Thái Lan từ 6 tuổi trở lên thường xuyên đọc sách. Đặc biệt, nhóm đọc nhiều nhất là trẻ em từ 6 - 12 tuổi. Còn ở Malaysia, học sinh tiểu học luôn đọc sách 15 phút trước khi vào giờ học. Trung bình một người Malaysia đọc 17 cuốn sách một năm.

Tuy nhiên, để nói về các quốc gia “nghiện” đọc sách nhất thế giới có lẽ đầu tiên phải nhắc đến Ấn Độ, nước này đã được NOP World Culture Score Index xếp hạng nhất trong khảo sát về thời gian đọc sách trung bình của người dân. Theo đó, thời gian đọc sách trung bình một tuần của một người Ấn Độ lên đến gần 11 giờ (10 giờ 42 phút). Mặc dù là quốc gia có trình độ dân trí giữa các tầng lớp rất cách biệt với số người biết chữ chỉ chiếm 27,4% dân số nhưng có đến 25% số người trẻ đọc sách thường xuyên và 49% số người được đi học đọc sách như một cách giải trí.

Tiếp theo, Israel - quê hương của hơn 30% chủ nhân giải Nobel toàn cầu, chiếm 11,6% tỷ phú trên thế giới, 20% giáo sư tại các trường đại học hàng đầu… Nơi đây có hai chỉ số về sách cao nhất thế giới là số lượng sách xuất bản theo đầu người và số người trẻ đọc sách. Ở Israel cứ 4.500 người sẽ có một thư viện với các đầu sách cực kỳ quý giá, trong số đó khoảng hơn 1.000 là thư viện công cộng. Niềm đam mê đọc sách được nuôi dưỡng từ nhỏ có lẽ là câu trả lời cho sự thành công và nổi tiếng của đất nước Trung Đông.

Với truyền thống văn học mạnh mẽ và là cái nôi của báo chí, nước Đức có nền văn hóa đọc được lưu truyền từ xưa đến nay, trung bình 44,6% người Đức đọc ít nhất một cuốn sách mỗi tuần. Hàng năm, quốc gia này có hơn 90.000 cuốn sách mới được xuất bản. Đức cũng là quốc gia có mật độ cửa hàng sách trên đầu người cao nhất thế giới, trung bình 17.000 người Đức thì có một cửa hàng sách. Điểm đặc biệt ở nước Đức đó là đọc sách thường được coi là một hình thức giải trí và được yêu thích như uống bia vậy. Nhiều người Đức tự hào về việc theo đuổi văn hóa và trí tuệ của họ thông qua đọc sách.

Văn hóa đứng đọc “Tachiyomi” độc đáo của người dân Nhật Bản. (Ảnh: baotintuc.vn)
Văn hóa đứng đọc “Tachiyomi” độc đáo của người dân Nhật Bản. (Ảnh: baotintuc.vn)

Với 10-20 cuốn/người/năm, người Nhật dành hơn 4 giờ mỗi tuần để đọc và là một trong những quốc gia có tỷ lệ biết chữ cao nhất thế giới. Xứ sở hoa anh đào cũng là một quốc gia yêu sách với số lượng sách và tạp chí phát hành tại Nhật Bản vẫn gia tăng đều đặn, trên 7% mỗi năm. Ước tính mỗi năm Nhật Bản xuất bản 43.000 đầu sách, đây là con số đáng mơ ước đối với nhiều quốc gia.

Văn hóa đọc đặc trưng

Nhìn vào thực tế, mỗi quốc gia sẽ có một đáp án riêng cho câu hỏi ở đầu bài viết, đây là điều dễ hiểu bởi giá trị đọc và chuẩn mực đọc của mỗi cá nhân, mỗi quốc gia là khác nhau. Tuy nhiên, có một điểm chung đó là quốc gia nào cũng tồn tại văn hoá đọc. Hoạt động văn hóa này bao gồm ứng xử, giá trị và chuẩn mực đọc lành mạnh của mỗi cá nhân, cụ thể là thói quen đọc, sở thích đọc và kỹ năng đọc lành mạnh của họ. Hay nói một cách khác đơn giản hơn là thái độ của mỗi cá nhân với đối với việc tiếp cận tri thức, sách vở.

Cũng giống như văn hoá, văn hoá đọc tại mỗi quốc gia đều có những đặc trưng riêng biệt. Biết và hiểu văn hoá đọc của các quốc gia không chỉ thấy rõ về lịch sử và văn hoá của mỗi nước, mà còn hiểu rõ hơn về sự thay đổi xã hội và các giá trị của các quốc gia đó.

Nếu có dịp đến Nhật, chắc chắn sẽ bắt gặp hình ảnh người dân đứng đọc sách ở mọi không gian chờ: đường phố, bến xe bus, trên tàu điện ngầm... Thói quen này đã hình thành văn hóa đứng đọc “Tachiyomi” độc đáo của người dân đất nước mặt trời mọc. Trong xã hội hiện đại hối hả cùng khối công việc lớn thời gian để đọc một cuốn sách không nhiều, vì vậy người Nhật Bản đọc sách ở mọi lúc mọi nơi có thể.

Để dễ dàng cho hoạt động này, người Nhật đã phát minh ra những cuốn sách nhỏ gọn chỉ tương đương kích cỡ một trang bàn tay để bỏ vào túi sách hay túi áo. Không chỉ tồn tại văn hóa đứng đọc, thói quen đứng của người Nhật dường như đã đi sâu vào mọi hoạt động văn hóa xã hội và trở thành một điểm đặc trưng: đứng ăn, đứng uống, đứng bán… Ngoài ra, văn hóa đọc tại Nhật Bản được Chính phủ dành sự quan tâm đặc biệt, đây là một trong số rất ít các quốc gia có một đạo luật riêng dành cho việc khuyến đọc. Năm 2001, Nhật Bản ban hành Luật khuyến khích hoạt động đọc sách của trẻ em và năm 2005 ban hành Luật Chấn hưng văn hóa đọc.

Trong thời đại 4.0, nhiều người chọn đọc và nghe sách kỹ thuật số. (Ảnh: CNBC)
Trong thời đại 4.0, nhiều người chọn đọc và nghe sách kỹ thuật số. (Ảnh: CNBC)

Văn hóa đọc là một nét đặc trưng của nước Đức, với nhiều hội chợ sách quanh năm, các thư viện Đức luôn là những nơi tuyệt vời cho những người cần nghiên cứu. Có rất nhiều hiệu sách xung quanh thành phố Berlin với đa dạng các sách thuộc nhiều thể loại khác nhau. Đức cũng nổi tiếng với hội chợ sách lớn nhất thế giới Frankfurt (Frankfurter Buchmesse), được tổ chức hàng năm vào giữa tháng mười.

Frankfurter Buchmesse còn được xem là một trong những sự kiện văn hóa và thương mại quốc tế quan trọng nhất trên thế giới và thường có khoảng 7.300 nhà triển lãm đến từ hơn 100 quốc gia.

Dù là đất nước phát triển về công nghệ nhưng Chính phủ Đức luôn khuyến khích người dân đọc sách in. Thực tế, người Đức thích đọc sách giấy hơn là sử dụng thiết bị đọc sách điện tử. Chính vì yêu thích sách in nên “đọc sách” và “có sách”, “giữ sách”, “bảo tàng sách” là nét đặc thù của đời sống văn hóa Đức truyền thống cũng như hiện đại. Theo thống kê, mỗi gia đình Đức có trung bình một bộ sưu tập gần 300 cuốn sách, bình quân đầu người có hơn 100 cuốn. Điều đặc biệt là người dân Đức đến thư viện nhiều hơn cả rạp chiếu bóng và sân vận động, điều đó cho thấy nhu cầu văn hoá nói chung và nhu cầu đọc rất cao tại quốc gia này.

Khác với Đức, văn hoá đọc sách kỹ thuật số đang là xu hướng nở rộ tại Trung Quốc. Theo một cuộc khảo sát tại đây, một người Trung Quốc trưởng thành đọc trung bình 4 cuốn sách in và 2 cuốn sách kỹ thuật số. Kết quả điều tra này có thể thấy số lượng và thời lượng đọc sách giấy của người thành niên Trung Quốc đều giảm xuống, trong khi thời lượng đọc sách kỹ thuật số tăng lên. Do đó xuất bản kỹ thuật số đang trở thành một trong những phân khúc nổi bật nhất và được chú trọng ở Trung Quốc. Đặc biệt độc giả nơi đây ngày càng bị thu hút bởi dạng sách nói và con số người yêu thích định dạng sách này ngày càng tăng.

Tại nhiều quốc gia khác, văn hoá đọc cũng đang dần chuyển từ mua sách tại các cửa hàng truyền thống sang mua sách trực tuyến. Trong thời đại 4.0, nhiều người chọn đọc và nghe sách bằng thiết bị điện tử vì ưu điểm tiện lợi, nhanh chóng và đa dạng. Đôi khi chỉ cần một thiết bị điện tử, độc giả có thể đọc được hàng nghìn đầu sách, với mọi thể loại, mọi ngôn ngữ và đôi khi còn có giá thành rẻ hơn sách in rất nhiều.

Như vậy, văn hóa đọc luôn đóng một vai trò quan trọng trong văn hóa của một quốc gia. Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu hiện nay, mỗi cá nhân cần không ngừng hoàn thiện bản thân và việc hình thành văn hóa đọc tích cực là một trong những điều cốt lõi để cá nhân và cộng đồng nói chung phát triển bền vững. Do đó, các quốc gia phát triển đều đã và đang quan tâm đến việc đọc của người dân đặc biệt là trẻ em.

Linh Chi

Muốn giàu có, sống tốt, sống lâu... hãy đọc sách

vnu.edu.vn

Đọc sách có rất nhiều lợi ích, nghiên cứu đã chứng minh. Đây là kết quả của một nghiên cứu từng được thực hiện bởi trường Đại học Yale (Mỹ) năm 2016 đối với 3.635 người ở độ tuổi ngoài 50.
Muốn sống lâu, hãy đọc sách

Theo đó, những người có thói quen đọc sách sẽ sống thọ hơn những người không đọc sách trung bình 2 năm. Thời lượng cần và đủ để được xem là người có thói quen đọc sách, đó là bạn cầm sách lên đọc đều đặn nửa tiếng mỗi ngày. Chỉ cần vậy là đủ để bạn có thể kéo dài tuổi thọ của mình.

Các nhà nghiên cứu nhận ra rằng những "mọt sách" chăm chỉ nhất là đối tượng phụ nữ, những người đã tốt nghiệp đại học và có thu nhập khá (Ảnh: iStock).

Những người đọc sách với thời lượng hơn nửa tiếng mỗi ngày sẽ giảm 23% khả năng đột tử. Nghiên cứu của trường Đại học Yale đã được tiến hành trong hơn 12 năm với những số liệu thống kê chi tiết.

Với những dạng đọc khác, như đọc báo, tạp chí, chuyên san…, độc giả cũng có được những lợi ích nhất định trong việc kéo dài tuổi thọ, nhưng không hiệu quả bằng việc đọc tiểu thuyết. Nghiên cứu này không phân tích mối liên hệ trực tiếp giữa việc đọc sách và việc kéo dài tuổi thọ.

Thông tin mà đội ngũ nghiên cứu ở trường Đại học Yale đưa ra hoàn toàn dựa trên số liệu thống kê từ nhóm người tham gia thí nghiệm trong vòng hơn một thập kỷ. Đây đều là những cụ già ngoài 50 tuổi với những thói quen đọc đa dạng.

3.635 người tham gia thí nghiệm được phân thành 3 nhóm: nhóm không hề có thói quen đọc sách, nhóm đọc khoảng nửa tiếng mỗi ngày, nhóm đọc nhiều hơn nửa tiếng mỗi ngày. Các nhà nghiên cứu nhận ra rằng những "mọt sách" chăm chỉ nhất là đối tượng phụ nữ, những người đã tốt nghiệp đại học và có thu nhập khá.

Nghiên cứu cũng đề cao yếu tố đa dạng về ngành nghề, độ tuổi, chủng tộc, tình trạng sức khỏe, mức độ hài lòng với đời sống cá nhân, tình trạng hôn nhân… Họ nhận thấy rằng dù ở nhóm đối tượng nào, kết quả thống kê cũng vẫn cho thấy có mối liên hệ giữa thói quen đọc sách và việc kéo dài tuổi thọ.

Người đứng đầu nhóm nghiên cứu - Giáo sư Becca Levy của trường Đại học Yale khẳng định: "Số liệu thống kê cho thấy những lợi ích của việc đọc sách thực sự là rất lớn. Trước đây, chúng ta đã được nghe đến nhiều kiểu lợi ích, giờ lại thêm một lợi ích bất ngờ khác nữa, đó là sống thọ hơn nhờ đọc sách".

Muốn giàu có, nên đọc sách

Tác giả người Mỹ Steve Siebold từng gây chú ý đối với độc giả thế giới khi cho ra mắt cuốn sách How Rich People Think (Người giàu nghĩ như thế nào), ông cũng được biết đến là người đã từng phỏng vấn hơn 1.200 người giàu nhất trên thế giới trong vòng 3 thập kỷ qua. Sau những cuộc phỏng vấn của mình, Steve Siebold nhận ra nhiều điều khác biệt giữa người giàu và… người "chưa giàu".

Chủ đề về sự khác biệt này khá thu hút sự quan tâm của độc giả. Trước đây, Steve Siebold đã đưa ra nhiều luận điểm xoay quanh sự khác biệt này, chẳng hạn như người giàu tập trung kiếm tiền, còn người bình thường thì hay tập trung vào việc tiết kiệm tiền.

Với trải nghiệm tiếp xúc và trò chuyện với những người giàu có, Steve Siebold từng chia sẻ một khác biệt nữa giữa người giàu và người bình thường, đó là thú vui khi có thời gian rảnh rỗi của những tỷ phú, triệu phú. Thay vì vui chơi - giải trí, họ chọn cho mình thú vui tự học, tự giáo dục, nâng cao trình độ hiểu biết của mình bằng cách đọc thật nhiều.



Người giàu đánh giá rất cao sức mạnh và tầm quan trọng của việc tự học, tự rèn luyện sau khi đã rời nhà trường (Ảnh: Getty Images).

Đây là một điểm chung phổ biến trong giới những doanh nhân giàu có. Steve Siebold cho biết: "Bước vào ngôi nhà của một người giàu có bạn thường thấy họ có một thư viện tại gia khá đồ sộ, đó không phải là một không gian chỉ để trưng bày, khoe mẽ mà thực sự là nơi để họ tìm đến khi có thời gian rảnh rỗi, để tự giáo dục mình, nâng cao tầm hiểu biết và từ đó biết cách làm thế nào để thành công hơn. Trong khi đó, người bình thường hay rơi vào cảnh lười đọc sách hoặc thường lựa chọn những sách dễ đọc và có tính giải trí cao".

Theo Steve Siebold, người giàu rất chú trọng việc phân bổ thời gian hợp lý để họ làm được những việc quan trọng. Họ có giải trí, tận hưởng, có những cuộc vui, những kỳ nghỉ rất đẳng cấp để thực sự có được những khoảng thời gian tách rời công việc. Nhưng khi phải lựa chọn giữa việc ngồi xuống đọc sách và ra ngoài vui chơi khi có khoảng thời gian rảnh rỗi trong ngày, họ sẽ chọn việc đọc sách, tìm hiểu thông tin, gia tăng kiến thức.

Chẳng hạn như nhà đầu tư nổi tiếng người Mỹ Warren Buffett - một người mà tác giả Steve Siebold đã có cơ hội được tiếp xúc và tìm hiểu khá sâu kỹ về đời sống thường nhật của ông, tác giả nhận ra rằng khoảng 80% thời gian làm việc trong ngày của tỷ phú này gắn liền với hoạt động đọc và phân tích - xử lý thông tin.

Còn theo tác giả Thomas Corley của cuốn Rich Habits: The Daily Success Habits Of Wealthy Individuals (tạm dịch: Những thói quen giàu có - Những thói quen thường ngày của người giàu), 67% người giàu mỗi ngày chỉ xem tivi hoặc các nội dung trên mạng trong khoảng 1 giờ hoặc ít hơn, trong khi người bình thường rất dễ sa đà ngồi trước tivi hoặc mải mê xem các nội dung trên mạng hàng tiếng đồng hồ nếu rảnh.

Tác giả Corley cũng để ý thấy rằng ưu tiên khi xem các chương trình của người giàu là những bản tin thời sự, những chương trình đối thoại - phân tích chuyên sâu… để giúp họ gia tăng kiến thức và sự hiểu biết. Họ không dành thời gian để xem các chương trình giải trí, trong khi đó, phần đông người bình thường lại dành nhiều thời gian để xem những chương trình có tính giải trí cao.

Nhìn chung, người giàu đánh giá rất cao sức mạnh và tầm quan trọng của việc tự học, tự rèn luyện sau khi đã rời nhà trường. Đó chính là cách để người giàu tự giáo dục mình theo nhịp độ và thiên hướng có lợi nhất cho bản thân.

Để tính cách tốt đẹp hơn, càng cần đọc sách

Đó là kết quả của một cuộc nghiên cứu được tiến hành bởi trường Đại học Kingston (Anh). Những người thường xuyên đọc sách có xu hướng hành động theo chuẩn mực đạo đức mà xã hội đề cao. Trong khi đó, những người có sở thích xem tivi lại có vẻ kém thân thiện hơn, họ khó thấu hiểu cảm nhận của người khác.

Nghiên cứu tâm lý của trường Đại học Kingston tiến hành với 123 tình nguyện viên. Những người này được đặt nhiều câu hỏi xoay quanh thói quen đọc sách và xem tivi, để xác định xu hướng giải trí thực sự của từng tình nguyện viên.



Những người thường xuyên đọc sách có xu hướng hành động theo chuẩn mực đạo đức mà xã hội đề cao (Ảnh: Shutterstock).

Sau đó, các tình nguyện viên sẽ được kiểm tra những kỹ năng giao tiếp - ứng xử để đánh giá về khả năng thấu hiểu cảm xúc của người khác, cũng như năng lực hành xử để giúp đỡ đối phương trong những tình huống cần sự hỗ trợ.

Kết quả nghiên cứu cho thấy những người có sở thích đọc sách có nhiều phản ứng tích cực hơn những người thích xem tivi.

Đặc biệt, những người thích đọc tiểu thuyết văn học, tiểu thuyết tình cảm thể hiện khả năng thấu hiểu cao hơn hẳn; trong khi đó, những người yêu thích đọc sách khoa học hay các đầu sách giúp nâng cao tri thức cho thấy khả năng nhìn nhận sự việc từ nhiều góc độ đa dạng một cách thấu đáo.

Nghiên cứu cho rằng thói quen đọc sách cho phép người đọc có thể quan sát các sự việc qua những góc độ khác nhau thông qua góc nhìn của các nhân vật, từ đó người chăm đọc sách có khả năng thấu hiểu người khác tốt hơn.

Nghiên cứu kết luận rằng việc thường xuyên đọc sách giúp gia tăng khả năng cảm thông, khả năng thấu hiểu của một con người. Thói quen đọc sách giúp đưa lại cách nghĩ, cách làm tích cực trong đời sống. Những người có chiều sâu nội tâm, có tính cách tốt đẹp cũng thường có sở thích đọc sách.

Đọc sách để trở thành người yêu hoặc bạn đời lý tưởng hơn

Website hẹn hò nổi tiếng tại Mỹ - eHarmony từng thực hiện khảo sát hồi năm 2017 đối với các ứng viên sử dụng dịch vụ. Kết quả cho thấy rằng những ứng viên có sở thích đọc sách thường nằm trong top những ứng viên được đánh giá là đưa lại những tương tác chất lượng nhất.



Những người yêu thích đọc sách thường có sự tò mò tích cực, mang tính trí tuệ (Ảnh: iStock).

Theo thống kê của website này, sở thích đọc sách có tác động khá lớn tới đời sống tình cảm của một con người. Website hẹn hò này phát hiện ra rằng những ứng viên có liệt kê sở thích đọc sách trong hồ sơ cá nhân thường dễ nhận được thiện cảm từ người khác giới.

Theo thống kê của website, nam giới có sở thích đọc sách giúp gia tăng khả năng nhận được tương tác từ ứng viên nữ thêm 19%; trong khi đó, các ứng viên nữ gia tăng thêm 3% khả năng nhận được tương tác từ các ứng viên nam.

Theo khảo sát, những người yêu thích đọc sách thường có sự tò mò tích cực, mang tính trí tuệ, điều này giúp ích cho việc hình thành một mối quan hệ thú vị trong buổi ban đầu. Ngoài ra, những người ham thích đọc sách cũng thường tạo dựng được nên những mối quan hệ có tính chất cởi mở, thân tình và tin cậy.

Nguồn: Báo Dân trí

Bích Ngọc - Theo Daily Mail/The Independent